AZ TR RU EN
»Giriş Sayfam Yap »Favorilere Ekle »Sitene Ekle »Arşiv
ANASAYFA FOTO GALERİ VİDEO HABER İLETİŞİM
     
SON DAKİKA : Türk Devletleri Teşkilatı Üyeleri Anayasa Yargısı Konferansı kuruldu     Azerbaycan’ın siber güvenlik adımına yerli teknoloji üreticisinden destek     Güneş sistemini tartışan öğrenciler Azerbaycan yolcusu     Washington’da buluşan Türklerden şehit diplomatlara anma, Ermeni iddialarına tepki     Azerbaycan, Türkiye’nin ’Koruyucu Aile Sistemi’ tecrübesinden istifade edecek     Şuşa’daki Zafer Kurultayı’nda ’güç birliğine’ vurgu yapıldı     Azerbaycan, Ukrayna’ya insani yardım gönderdi     Azerbaycan’dan Pençe-Kilit Operasyonu’nda şehit olan asker için taziye mesajı     Rusya Devlet Başkanı Putin, Ermenistan Başbakanı Paşinyan ile görüştü     Aliyev: Ermenistan, Nahçıvan’a yapılacak yolların koordinatlarını vermedi     Dünya turuna çıkan Türk "mim" sanatçısı Kılıç, ilk durağı Bakü’de     Azerbaycan’a girişlerde Kovid-19 PCR testi sunma zorunluluğu kaldırıldı     BMC, Azerbaycan’a 170 otobüs daha ihraç etti     Bakan Çavuşoğlu, Azerbaycanlı ve Türkmenistanlı mevkidaşlarıyla telefonda görüştü     Aliyev, Ermenistan’ın ilişkilerin normalleşmesi için sundukları teklifi kabul ettiğini bildirdi     TÜRKSOY Genel Sekreterlik görevini Sultan Raev devraldı     AB: Ermenistan ve Azerbaycan’la barış için somut süreç başlatmaya karar verdik     Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ile telefonda görüştü     Azerbaycan: Brüksel’de Ermenistan’la barış için önemli adım atıldı     Azerbaycan Kültür Bakanı Kerimov, Şuşa’nın ’Türk Dünyası Kültür Başkenti’ ilan edilmesini değerlendirdi    
Güncel Haberler Politika Ekonomi Kültürel Spor Karabağ Diaspora Türk Dünyası Dünya
» 2021’de Azerbaycan bölgesel etkinliğini artırdı
26/01/2022 Yazdır

2020'de 44 gün süren Karabağ Savaşı'nın ardından 2021 yılı, Azerbaycan tarihindeki en büyük girişimlerden "Büyük Dönüş" projesine, Ermenistan ile sancılı da olsa normalleşme sürecine ve Kovid-19 salgınında normale dönüş adımlarına tanıklık etti. Azerbaycan-Ermenistan hattında ise yıl içinde Kelbecer ve Laçın bölgelerinde can kayıplarının olduğu çatışmalar yaşandı.

Ermenistan ile müzakereler

Mevcut aşamada Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki ihtilafın ana nedeni sınır anlaşmazlıklarından kaynaklanıyor. Sovyetler Birliği'nden bağımsızlıklarını kazanmak için mücadele ettikleri sırada iki ülke, sınırların belirlenmesi sürecinde etkin bir sonuç elde edememişti. Ancak Erivan, Azerbaycan'ın sınırları belirleme konusundaki talebini, müdahaleci tutumlarının önüne geçeceği için kabul etmiyordu fakat kasım ayında yaşanan çatışmaların ardından pes etmek zorunda kaldı. Ardından İlham Aliyev ve Nikol Paşinyan, Brüksel'de bir araya gelerek müzakereleri başlattı. Bakü'nün bu kapsamdaki önemli kazanımı, Karabağ sorununun yanı sıra Dağlık Karabağ'ın statüsünün de sona erdiği fikrinin başarılı bir şekilde tesisi oldu.

Brüksel toplantısı Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme sürecinin de önünü açtı. Taraflar, müzakereler için özel temsilciler atadılar ve diplomatik ilişkiler kurma nihai hedefini takip ettiklerini deklare ettiler. 2009'un aksine bu kez Bakü, Ermeni rövanşizmine karşı önemli bir garanti olmasını umarak bu gelişmeyi açık şekilde destekliyor.

Aliyev'in kararlılığı

Cumhurbaşkanı Aliyev, Azerbaycan'ın savaş sonrası karmaşık dinamiklerdeki menfaatlerini en üst düzeye çıkarmak için çeşitli güç merkezlerini ziyaret etme ve söylemlerini duruma göre değiştirme stratejisini başarıyla sürdürdü. Bu durum bilhassa Aliyev'in Rusya ile ilgili ifadelerinde açıkça sezilmekteydi. Aliyev, Azerbaycan-Rusya ilişkilerini ve Karabağ'daki Rus barış güçlerinin hizmetini genel olarak olumlu nitelerken, Bakü'nün kırmızı çizgilerini ve kaygılarını her zaman açıkça ortaya koydu. Örneğin, Şuşa yakınlarında bulunan İskender füzesinin ihracatı öngörülmeyen modelinin Ermenistan'a satışını kamuoyuna açıklamaktan çekinmedi. Ayrıca Bakü, aksi yöndeki çok sayıda iddiaya ve Moskova'dan gelen net sinyallere rağmen Rusya liderliğindeki Avrasya Ekonomik Birliği veya Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütüne (KGAÖ) katılma konusunda ciddi tartışmalardan kaçındı.

Karabağ Savaşı'ndaki ortaklık ve Aralık 2020'de Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ziyaretiyle daha ileri seviyeye ulaşan Türkiye-Azerbaycan ilişkileri, 2021 boyunca karşılıklı lider ziyaretleri ve Şuşa'da kabul edilen bildiriyle yeni bir boyuta ulaştı. Diğer bir önemli dönüm noktası da Kasım 2021'de Türk Konseyinin Türk Devletleri Örgütüne dönüştürülme kararıydı.

Ankara-Bakü stratejik ortaklığının, Orta Asya devletlerinin bu entegrasyona sıcak bakmasında etkisi büyük. Enerji ve lojistik bağlamında kritik role sahip olma potansiyeli bulunan Türkmenistan'ın teşkilata gözlemci üye olarak kabul edilmesi, Azerbaycan için mühim. Bunun yanı sıra Türk dünyası entegrasyonu, Bakü'ye yumuşak gücünü daha geniş bölgelere yayması adına önemli fırsatlar sunuyor.

İran ile yaşanan gerilimler

Bakü ile Tahran arasında yaşanan gerilim 2021'e damga vuran gelişmelerden biri olarak kayda geçti. Ağustos-ekim döneminde iki ülke yetkililerinin karşılıklı ithamları gündeme geldi. Medya savaşları ve üstü kapalı diplomatik zıtlaşmalar yaşandı. Dağlık Karabağ'a giden İranlı tır şoförleriyle başlayan gerginlik kısa sürede ivme kazandı. Azerbaycanlı yetkililer ülke içindeki İran nüfuzuna meydan okurken, Tahran da Bakü'nün İsrail ile ilişkilerini "Siyonist rejimle tehditkar ortaklık" şeklinde lanse etti. Ancak tansiyon uzun sürmedi ve dostane söylemler galip geldi. Örneğin; İran'dan Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden geçen, Batı'ya doğru bir ulaşım koridoru inşası fikri gündeme geldi. Bu gelişme, Azerbaycansız bir bölgesel projenin hayata geçirilemeyeceği fikrini kanıtlaması nedeniyle Aliyev'in diplomatik bir zaferi şeklinde değerlendirilebilir.

Son olarak, 2021'de Fuzuli Uluslararası Havalimanı'nın tamamlanması da kayda değer bir gelişme oldu. Zira bu gibi gelişmeler, Bakü vaatlerini yerine getirme ve "Büyük Dönüş"ün iddialı projelerinin hayata geçirildiğini gösteren adımlar.

2022'de Azerbaycan'ı neler bekliyor?

2022 yılı bölge ülkelerinden Kazakistan'dan gelen üzücü haberlerle başladı. KGAÖ'nün aktivasyonu, Ukrayna'daki durumun tam ölçekli devletlerarası savaşa dönüşmesi tehdidiyle Post-Sovyet coğrafyasında gerginliğin sürekli yükselmesi ve özellikle istikrar ve kalkınmanın dayanak noktası olarak kabul edilen ülkelerin bir anda kaosa sürüklenebileceğinin farkına varılması endişe verici gelişmeler. Bu nedenle, 2022 yılı faal diplomasi ve politik reformların ivme kazanacağı bir yıl olabilir.

Cumhurbaşkanı Aliyev'in Ukrayna ziyareti Bakü'nün bu sinyalleri algıladığını gösteriyor. Bağlantısızlar Harekatı'nın aktif bir üyesi olan ve hem Rusya hem de Ukrayna ile dostane ilişkileri koruyan Azerbaycan, arabulucu olmak ve Post-Sovyet coğrafyasında uzlaşmacı ortam oluşturma çabası içinde. Nitekim, buradaki herhangi bir büyük çatışma Azerbaycan'ın siyasi ve ekonomik güvenliği üzerinde olumsuz etkilere neden olacaktır. Bu realite, Ermenistan ile müzakerelerde somut ilerleme kaydedilebilmesinin önemini de artırıyor.

Bakü, bölgede büyük bir istikrarsızlık meydana gelirse ve özellikle Azerbaycan Moskova ile birlikte çalışma ortamını koruyamazsa, Erivan'daki rövanşistlerin üstünlük sağlayabileceğinin farkında. Bu nedenle 2022'de sınır belirleme sürecinin hız kazanmasını ve liderler arasında toplantıların daha sık gerçekleşmesini bekleyebiliriz. Aynı zamanda Zengezur koridorunun yapılandırılmasıyla ilgili ayrıntılar üzerinde anlaşmaya varılabilir.

Öte yandan, Bakü, Karabağ'ın yeniden inşasını hızlandırarak zaferin sonuçlarını pekiştirmek için tüm olanaklarını seferber etmiş durumda ve Şuşa'da ve şu anda tamamlanmış olan birkaç "akıllı köyde" yeniden iskan sürecini başlatmayı umuyor. Her yeni yerleşim yeri, her yeni ekilmiş toprak parçası, yeni statükoyu bir santim daha meşrulaştıracak, destekleyecek ve aynı zamanda halkın gözünde hükümetin meşruiyetini güçlendirecektir.

Büyük bir bölgesel çatışma Bakü'yü önceliklerini değiştirmeye zorlamazsa, 2022 yılında Azerbaycan'daki gündeme siyasi ve ekonomik reform çalışmalarının yoğunlaştırılması hakim olabilir. Zira kamuda devlete ait şirketlerin tekelci ve verimsiz uygulamalarını eleştiren sesler yükseliyor ve yakın zamanda oluşturulan Azerbaycan Yatırım Holding, çoğunlukla şeffaf olmayan kodamanları modernize etmek ve kısmi bir özelleştirmeyi hazırlamakla görevli. Bu kapsamda ülke ekonomisinde de yeni reformlar oluşturma şansı elde edilebilir. Kazakistan'daki olaylar bu değişikliklerin aciliyetini gösteriyor./aa/

Murad Muradov

Topçubaşov Merkezinin Kurucu Ortağıdır

 
Hava Durumu
Kurlar
 USD :  1.7
 EUR :  1.8409
 GBP :  2.1446
 TRY :  0.0528
 EUR/USD :  1.0829
YAZARLAR
İbrahim NƏBİOĞLU
100-cü GÜN
Dr. Nazim CEFERSOY
Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərinə sabotaj cəhdləri var
Dr. Hatem CABBARLI
Nikol Paşinyanın siyasi-psixoloji portreti və Dağlıq Qarabağ münaqişəsi - TƏHLİL
Dr. Asif KURBAN
Bağımsızlığa Giden Yolda: 20 Ocak
Necdet SİVASLI
Azerbaycan Türkleri’nde "Ahır Çerşenbe" geleneği...
Araz ASLANLI
Şuşa Beyannamesi bölgesel barış ve iş birliğinin teminatı
Arif KESKİN
Sitem Ve Aklın Yolu
Dr. Afgan VELİYEV
Azərbaycan Cümhuriyyəti Parlamentinin ilk qadın əməkdaşı
Selçuk DÜZGÜN
AzerbayCAN’ımızdan Ne İstiyorlar?
Dr.Alesker ALESKERLİ
“Avrupa Parlamentosunun Kararı Ermenistan’ın Keyfini Kaçırdı”
Dr. Sinan OĞAN
Karabağ’da Olası Bir Savaşa Ne Kadar Hazırlıklıyız?
Dr. Cavid VELİYEV
Karabağ Zaferi’nin birinci yılında güney Kafkasya
Dr. Rövşen ŞAHBAZOV
29 Ekim Sabahı Uyanırken…
ÇOK OKUNANLAR bu hafta | bu ay
İstatistik
 
Haberleri referans göstererek yayımlayabilirsiniz.  NewsAze.com Azerbaycanla ilgili dünya genelinde çıkmış haberleri 4 dilden okuyucularıyla paylaşmaktadır.

Partnerler
www.tureml.com      www.haberaze.com     www.turkiyedeneval.com     www.evaxtar.az    www.turaltrade.com

Asersoft