AZ TR RU EN
»Baş səhifəm et »Seçilənlərə əlavə et »Sayta əlavə et »Arxiv
Baş Səhifə Foto Galeriya Video Xəbər Əlaqə
     
SON DƏQİQƏ : Türkiyəli professor: “Minaların yükü Azərbaycanın üzərində qalmamalıdır”     Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişi Cənubi Qafqazda inteqrasiyanın inkişafına xidmət edəcək      Ərdəbil vilayətində fəallar kəndlərin orijinal türk adlarının bərpasını tələb edir     Paşinyan Putinlə qapalı görüşün detallarını AÇIQLADI     Şərqi Azərbaycan məhkəməsi uşağına Türkay adı ilə şəxsiyyət vəsiqəsi ala bilməyən ailənin şikayətini təmin edib     Fransadan Bakı-İrəvan danışıqlarına REAKSİYA - Paris nə istəyir...     Türkiyədə yaşayan milli fəal Arəş Məkaridustun qardaşı Sulduz kəşfiyyat idarəsində dindirilib     Şuşa və Ağdamla yanaşı, digər ərazilərə də gedə biləcəyik     Azərbaycanda yeni virus TƏHLÜKƏSİ - "İnsanları təşvişə salırlar"     Urmiyə gölünün su səviyyəsi sürətlə azalır     Azərbaycanın analoji addım atmaq hüququ var     Şuşada keçirilən Qurultayın çox böyük tarixi mənası var     Gürcüstan Prezidenti azərbaycanlı gənclə görüşüb     Tanınmış azərbaycanlı alim ABŞ-da vəfat etdi     Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb     "Milli hərəkatımız İranda siyasi alternativ olma yönündə addım atmalıdır”     Türkiyənin 40 rektoru Azərbaycana gəlir     Ermənistan mina terrorunu dəstəkləyən və həyata keçirən ölkədir      Türk dövlətlərinin nazirləri Şamaxıda görüşəcəklər     Tehranda insan haqları vəkili Məhəmmədrza Fəqihinin məhkəməsi keçirilib    
Son Xəbərlər Hadisə Siyasət İqtisadiyyat Mədəniyyət İdman Qarabağ Diaspora Türk Dünyası Dünya
YAZARLAR Dr. Hatem CABBARLI
12
14
16
18
12/03/2019 15:18
Nikol Paşinyanın siyasi-psixoloji portreti və Dağlıq Qarabağ münaqişəsi - TƏHLİL

Ermənistan 28 ildir, Azərbaycan torpaqlarının təxminən 20 faizini işğal edib və bu işğal hələ də davam edir. Münaqişənin həll edilməsi üçün Azərbaycan və Ermənistan dövlət rəhbərlərinin görüşməsi, Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının (ATƏT) Minsk qrupunun vasitəçilik təşəbbüsü də nəticəsiz qalıb. Azərbaycan münaqişənin sülh yolu ilə həll edilməsi üçün çalışsa da, Ermənistan hələlik bu təşəbbüsə müsbət qarşılıq vermir.

Etnik münaqişələrin həll edilməsi zamanı praktikada geniş yayılmış digər ölkələrin vasitəçiliyindən (ATƏT Minsk qrupu) və ikitərəfli müzakirələr (prezidentlərin ikili görüşmələri) əhəmiyyət daşıyır. Bir digər yol da işğalçını sülhə məcbur etməkdir. Azərbaycan torpaqlarının Ermənistan tərəfindən işğal edilməsi ilə nəticələnən münaqişənin həll edilməsi üçün ilk iki vasitədən istifadə edilsə də, üçüncü yol hələlik gündəmdə deyil.

İlk iki vasitənin imkanlarının hələ də tükənmədiyinə inanan tərəflər və vasitəçilər münaqişənin sülh yolu ilə həll edilməsi istiqamətində müzakirələrə davam edirlər. Üçüncü yol isə beynəlxalq hüquq çərçivəsində müraciət ediləcək ən son və çətin yoldur. İlk iki yol, əsasən, siyasi məzmun kəsb etsə də, üçüncü yol hüquqi və hərbi mahiyyət daşıyır.

Ermənistanın ilk üç prezidentinin Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə münasibətinə diqqət yetirdikdə, Levon Ter-Petrosyandan fərqli olaraq Robert Köçəryan və Serj Sərkisyanın Dağlıq Qarabağ probleminin həll edilməsində uzlaşmaz mövqe tutduqlarını görürük. Azərbaycan torpaqları Ermənistan tərəfindən məhz Levon Ter-Petrosyan hakimiyyəti zamanı işğal edilsə də, Ter-Petrosyan 1998-ci ilə qədər problemin sülh yolu ilə həll edilməsi istiqamətində siyasi iradə nümayiş etdirməyə cəhd göstərən ilk Ermənistan prezidentidir, elə bu səbəbdən də 1998-ci ildə istefa etməyə məcbur oldu.

Onu əvəz edən Robert Köçəryan və Serj Sərkisyan isə Azərbaycan torpaqlarının işğal edilməsi və Xocalı soyqırımının həyata keçirilməsində hərbi əməliyyatlarda birbaşa iştirak edən şəxslərdir. Əlbəttə, onların hakimiyyəti zamanı münaqişənin həll edilməsi istiqamətində ciddi irəliləyiş qeydə alınmadı.

Nikol Paşinyan 2018-ci ildə “məxməri inqilab” nəticəsində hakimiyyətə gəldiyi zaman Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həll edilməsi istiqamətində pozitiv fikirlər ortaya atılsa da, hələlik sükunət davam edir.

Münaqişənin həll edilməsi istiqamətində Nikol Paşinyanın daha realist siyasət həyata keçirəcəyinə dair ümidlər doğrulmadı. Problemin Nikol Paşinyan obrazında həll ediləcəyinə ümidli olanlar onun siyasi-psixoloji portretinə diqqət etməlidilər.

Paşinyanın siyasi-psixoloji portretini öyrənmək üçün isə aşağıdakı məsələlərə xüsusilə əhəmiyyət vermək lazımdır:

Birincisi, Paşinyan hakimiyyətə gəlmədən əvvəl Azərbaycan torpaqlarının işğal edilməsi probleminə aid münasibəti necə olub? Yəni, bu problemlə bağlı son iyirmi ildə jurnalist və siyasi partiya lideri kimi fəaliyyəti zamanı obyektiv münasibət bildirib, yoxsa, işğalı dəstəkləyib? Ən azından Paşinyanın bu problemlə bağlı obyektiv münasibət bildirməsi haqqında əlimizdə heç bir informasiya yoxdur.

İkinci ən əhəmiyyətli məsələ, Paşinyanın hakimiyyətə gəlməsindən sonra Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll edilməsi istiqamətində verdiyi bəyanatlar bizə onun siyasi-psixoloji portretini tamamlamağa kömək edən əsas amildir.

Paşinyan hakimiyyətə gəldikdən sonra Dağlıq Qarabağ probleminin həlli istiqamətində müxtəlif fikirlər səsləndirib. Bu fikirləri aşağıdakı kimi təsnif etmək mümkündür:

Birincisi, Paşinyan hələ 2000-ci illərin ortalarına qədər Ermənistan xarici siyasətində prioritet məsələ olan qondarma rejimin müzakirələrdə tərəf olaraq iştirak etməsi məsələsini gündəmə gətirdi. Qeyd edək ki, bu taktika uğurlu nəticə vermədiyindən daha əvvəlki hökumətlər bu taktikadan əl çəkdilər. Paşinyan isə uğursuzluqla nəticələnmiş bir təcrübəni yenidən həyata keçirməyə cəhd göstərərək prosesi uzatmağa çalışdı. Bu prosesi uzatmağa çalışmasını onun hakimiyyətinin hələ zəif olması ilə izah edilə bilər.

2018-ci ilin 9 dekabr tarixində növbədənkənar parlament seçkilərinin keçirilməsi və Paşinyanın parlament üzərində nəzarəti təmin etməsindən sonra Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll edilməsi ilə bağlı daha realist və praqmatik siyasət həyata keçirəcəyini düşünənlər yenə də yanıldılar.

İkincisi, Paşinyan növbədənkənar parlament seçkilərindən sonra məsələ ilə bağlı verdiyi bəyanatlarda onu qondarma rejimdə yaşayan ermənilərin baş nazir seçmədiklərini və Dağlıq Qarabağ probleminin həll edilməsinin onun səlahiyyətləri daxilində olmadığını bildirməsi oldu. Bu bəyanatlar, əslində, Paşinyanın "qondarma rejim müzakirələrdə tərəf olsun" siyasətinin məzmunca eyni, formaca dəyişik şəkildə təkrarlanmasından başqa bir şey deyil.

Üçüncü bir məsələ isə Paşinyanın hakimiyyətə gəlməsindən sonra erməni ictimai rəyini sülhə hazırlamaq yönündə hər hansı fəaliyyət göstərməməsidir. Əksinə, Paşinyanın verdiyi bəyanatların məğzinə diqqət etdiyimizdə, erməni ictimai rəyini nəinki sülhə hazırladığı, hətta daha əvvəlki prezidentlər kimi uzlaşmaz siyasətə davam etdiyini və edəcəyini görmək mümkündür.

Paşinyan siyasi rəqiblərini müxtəlif üsullarla oyundan çıxarmağa çalışır. Sabiq prezident Robert Köçəryanın 2008-ci il 1 mart hadisələri ilə ittiham edərək həbs edilməsi, oliqarxlara və generallara yönəlik təzyiqləri onun Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll edilməsi üçün siyasi iradə nümayiş etdirəcəyi təqdirdə ona edilməsi ehtimal olunan təzyiqlərin azaldılması üçün deyil, ölkə daxilində siyasi və iqtisadi mövqeyini gücləndirməklə izah oluna bilər.

Görünən odur ki, Paşinyanın Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həll edilməsi istiqamətində ciddi siyasəti yoxdur. Özündən əvvəlki hakimiyyətlər kimi prosesi uzatmağa çalışır. Münaqişənin həllinin uzadılması isə bölgənin təhlükəsizliyinə təhdid olduğu kimi, Ermənistanın qarşılaşdığı sosial-iqtisadi, işsizlik, miqrasiya və siyasi problemlərin həll edilməsinə imkan verməməsi, ölkənin bölgədə həyata keçirilən beynəlxalq layihələrdən kənarda qalması ilə nəticələnəcək./gundeminfo.az/

Önceki Yazılar :
 
Hava Vəziyyəti
Məzənnələr
 USD :  1.7
 EUR :  1.7978
 GBP :  2.1671
 TRY :  0.0489
 EUR/USD :  1.0575
YAZARLAR
İbrahim NƏBİOĞLU
100-cü GÜN
Dr. Nazim CEFERSOY
Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərinə sabotaj cəhdləri var
Dr. Hatem CABBARLI
Nikol Paşinyanın siyasi-psixoloji portreti və Dağlıq Qarabağ münaqişəsi - TƏHLİL
Dr. Asif KURBAN
Bağımsızlığa Giden Yolda: 20 Ocak
Necdet SİVASLI
Azerbaycan Türkleri’nde "Ahır Çerşenbe" geleneği...
Araz ASLANLI
Şuşa Beyannamesi bölgesel barış ve iş birliğinin teminatı
Arif KESKİN
Sitem Ve Aklın Yolu
Dr. Afgan VELİYEV
Azərbaycan Cümhuriyyəti Parlamentinin ilk qadın əməkdaşı
Selçuk DÜZGÜN
AzerbayCAN’ımızdan Ne İstiyorlar?
Dr.Alesker ALESKERLİ
“Avrupa Parlamentosunun Kararı Ermenistan’ın Keyfini Kaçırdı”
Dr. Sinan OĞAN
Karabağ’da Olası Bir Savaşa Ne Kadar Hazırlıklıyız?
Dr. Cavid VELİYEV
Karabağ Zaferi’nin birinci yılında güney Kafkasya
Dr. Rövşen ŞAHBAZOV
29 Ekim Sabahı Uyanırken…
ən çox oxunanlar bu həftə | bu ay
İstatistik
 
Haberleri referans göstererek yayımlayabilirsiniz.  NewsAze.com Azerbaycanla ilgili dünya genelinde çıkmış haberleri 4 dilden okuyucularıyla paylaşmaktadır.

Partnerler
www.tureml.com      www.haberaze.com     www.turkiyedeneval.com     www.evaxtar.az    www.turaltrade.com

Asersoft