Ermenistan'ın 27 yıl işgal altında tuttuğu Azerbaycan'ın Fuzuli kenti, tamamı yıkık yapılarıyla ıssız ve harabe kente dönüşmüş durumda.

Azerbaycan ordusunun 17 Ekim'de işgalden kurtardığı Fuzuli kentinde neredeyse sağlam bina bulunmuyor.

Bir zamanlar 100 bin Azerbaycanlının yaşadığı kent artık bozuk yollardan ve sadece bazı taşları kalan binalardan oluşuyor.

Azerbaycan devleti önce işgalden kurtarılan tüm bölgelere Ermenistan tarafından verilen zararı hesaplamayı daha sonra yeniden kurmayı planlıyor.

İşgalden kurtarılan bölgeler bir taraftan da mayından ve patlamamış mermilerden temizleniyor.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Müşaviri Hikmet Hacıyev, gazetecilerle birlikte Fuzuli'yi ziyaret etti.

Hacıyev ve gazeteciler önce Alhanlı köyünde Ermenistan ordusunca atılan fakat patlamayan beyaz fosforlu merminin etkisiz hale getirilmesini izledi.

Azerbaycan Ulusal Mayın Temizleme Ajansı (ANAMA) uzmanları, düştüğü yerde patlamayan mermiyi taşınması mümkün olmadığı için patlatarak etkisiz hale getirdi.

Bölgeye giden AA muhabirinin izlenimlerine göre Fuzuli'de, 27 Eylül-10 Kasım'da Ermenistan ve Azerbaycan arasında yaşanan savaşın izleri hala duruyor.

Fuzuli'ye giden yollar, çatışmalar devam ettiğinde Azerbaycan ordusunun imha ettiği Ermenistan ordusuna ait tank ve zırhlı araçlarla dolu. Neredeyse her adım başı vurulan bir tank veya araç görmek mümkün. Yol kenarlarında Ermenistan ordusunun bırakıp kaçtığı mühimmata da rastlanıyor.

Ermenistan güçlerinin Azerbaycan sivil yerleşim birimlerine ateş açtığı mevziler de bırakıp kaçtıkları gibi duruyor. Mevzilerde çok sayıda mermi ve yiyecek bulunuyor.

Yol boyunca uzanan tüm köyler de harabe durumda. Ermeniler buraları işgal ettiklerinde evlerin kullanılabilir tüm eşyalarını sökerek götürmüş. Taş yığını haline gelen köylerde hiçbir yaşam emaresi kalmamış.

Ermeniler sadece köylerdeki evleri değil, mezarlıkları da harabeye dönüştürmüş. Mezar taşlarının çoğu kırık durumda. ANAMA yetkilileri, mezarlıkların mayın açısından çok tehlikeli olduğu uyarısında bulunuyor. Mezarlıklarda çok sayıda mayını etkisiz hale getirdiklerini söyleyen ANAMA uzmanları, Azerbaycanlıların döndüklerinde ilk ziyaret edecekleri yerin mezarlık olacağını bilen Ermenilerin en çok buralara mayın döşediğini belirtiyor.

Harabe durumdaki köylerden farklı olmayan, taş yığınlarından oluşan Fuzuli şehrine ise şehir demek mümkün değil.

"Bu barbarlık, Vandalizm, savaş suçu, insanlığa karşı suçtur"

Hikmet Hacıyev, gazetecilere yaptığı açıklamada, Fuzuli ve diğer illerde yaşanan yıkımın tüm dünya kamuoyunun görmesi gerektiğini belirtti.

Fuzuli'de tek bir sağlam binanın kalmadığını, kentin yerle bir edildiğini belirten Hacıyev, "İşgalden önce burada 100 bin insan yaşıyordu ve bölgenin en gelişmiş iliydi. Şimdi ise yıkık durumda. Bu barbarlık, vandalizm, savaş suçu, insanlığa karşı suçtur." ifadelerini kullandı.

Fuzuli sakinlerinin buruk sevinci

Bazı Fuzuli sakinleri, 27 yıllık hasretin sonunda şehirlerini ziyaret etti. Sakinler, ata yurtlarına dönmenin sevincini yaşarken, evlerinin durumunu görünce üzüntü yaşadı.

Şadiye Kahramanova, 27 yıl sonra evine gelebildiği için Cumhurbaşkanına, askerlere ve şehit annelerine teşekkür etti.

Evinden geriye taş yığını kaldı ancak yine de mutlu

Duygularının sözle ifade edilemediğini söyleyen Kahramanova, evinden sadece taşların kaldığını fakat buna rağmen mutlu olduğunu kaydetti.

Vagif Veliyev, ata yurtlarına döndükleri için sonsuz mutlu oldukları söyledi. Devletin kendileri için diğer illerde iyi bir ortam sağladığını belirten Veliyev, "Fakat bir burukluğumuz vardı. Başkomutan bize gururumuzu geri verdi. Artık başımızı dik tutuyoruz. Tüm evler yeniden yapılacak ve biz Fuzuli'ye döneceğiz." dedi.

Arzu Şafiyeva isimli Fuzulili, yıkık evinin önünde yaptığı açıklamada, "Evimi tanıyamadım. Çift katlıydı evim. Şimdi ne hale geldiğini görüyorsunuz. Çok kötü oldum, kalbim yandı. Burada bir tek bile sağlam ev yok. Yıllardır bugünü bekliyorduk. İnşallah kısa zamanda evimize, Fuzuli'ye taşınacağız." İfadelerini kullandı.