Kazakistan Cumhurbaşkanlığı internet sitesinden yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in Hazar Denizi'nin hukuki statüsüyle ilgili anlaşmanın onaylanmasını öngören yasayı imzaladığı belirtildi.

Anlaşma, Hazar'a kıyısı olan ülkeler Kazakistan, Azerbaycan, Rusya, İran ve Türkmenistan tarafından geçen yıl ağustos ayında imzalanmıştı.

Anlaşmanın söz konusu ülkelerin Parlamentoları ve Cumhurbaşkanlarının onayından geçmesi beklenirken, Kazakistan Parlamentosu anlaşmaya geçen hafta onay vermişti.

Hazar'ın hukuki statüsüyle ilgili anlaşma

Anlaşmaya göre taraflara, Hazar denizinde egemenlik, münhasır haklar ve yargı yetkisi tanınacak.

Tarafların, Hazar Denizi'indeki faaliyetleri, egemenliğe, toprak bütünlüğüne, bağımsızlığa, eşitliğe saygı, güç ve tehditlerin kullanılmaması, iş birliği ve iç işlere karışmamak prensipleri temelinde yürütülecek.

Hazar Denizi ile ilgili tüm sorunlar barış yoluyla çözülecek.

Hazar'a kıyısı olan ülkeler dışında denizde yabancı askeri güçlerin bulunmayacağı vurgulanan anlaşmaya göre, taraflar, burada denizcilik, balıkçılık, biyolojik kaynakların kullanımı ve korunması, maden keşif ve üretim ve diğer faaliyetleri yürütebilecek.

Anlaşmaya göre, Hazar Denizi, iç su alanlarına, karasulara, balıkçılık alanlarına ve ortak su alanına bölünecek, her taraf, anlaşmaya uygun olarak belirlenen sınırdan 15 deniz mili mesafeye kadar kendi karasularını belirleyecek.

Hazar Denizi'nin dibi ve toprak altının sektörlere bölünmesi, uluslararası hukuk ve normlar dikkat alınarak komşu ve karşı karşıya yer alan ülkeler arasında anlaşılarak gerçekleşecek.

Denize kıyısı olan ülke, yapay adaları, tesisleri ve yapıları inşa etme, işletme ve kullanma hakkına sahip olacak.

Her taraf, 10 deniz mili genişliğinde balıkçılık alanı oluşturacak ve bu bölgede balık avlama hakkına sahip bulunacak.

Taraflar, anlaşma uyarınca, Hazar Denizi'nin dibine deniz altı kabloları ve ana boru hatlarını, uluslararası anlaşmalarda belirlenen standartlara uygun olarak döşeyebilecek. Deniz altı kablolarının ve boru hatlarının döşenmesi için güzergahın belirlenmesi, deniz dibi sektöründen geçecek taraf ile mutabakat halinde yapılacak.

Hazar Denizi'nin biyolojik çeşitliliğine zarar verecek faaliyetlerin yasaklanacağı belirtilen anlaşmaya göre, taraflar verdiği zarar için uluslararası normlara uygun olarak sorumluluk alacak.

Taraflar, uluslararası terörizm, yasadışı silah, uyuşturucu trafiği, deniz yoluyla göçme kaçakçılığını önlemenin yanı sıra diğer suçlara karşı mücadele etmek için iş birliği yapacak./aa/