Türkiye Cumhuriyeti Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları (YTB) Başkanı Abdullah Eren`le röportaj:

Sayın Başkan, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı bazen sadece bir burs kurumu olarak tanınmaktadır. Ancak, YTB`nin diaspora faaliyetleri yaptığını, soydaş ve akrabalarla ilgili çalıştığını ve son olarak uluslararası başvuru sahiplerine yükseköğrenimde devlet bursları sağladığını biliyoruz. YTB`nin bu alanlardaki faaliyetleri hakkında kısaca neler söyleyebilirsiniz?

YTB Başkanı Eren: YTB, Türk dış politikası çerçevesinde hareket eden çok yönlü bir kurum. Yurt dışındaki Türk kökenlilerden oluşan Türk diasporası ile ilgili faaliyetleri merkeze alsa da soydaş ve kardeş topluluklar ile uluslararası öğrenciler alanlarındaki çalışmaları da önemli bir yer tutuyor. Zira Türkiye gibi bir ülke, geçmişte geniş bir coğrafyada yakından ilişkili olduğu ve birçok müşterek değeri paylaştığı topluluklara, ülkelere ve kültürlere bigane kalamaz. Çağdaş ve eşit koşullar altında, soydaş veya kardeş olarak kabul ettiğimiz topluluklarla ilişkimizi devam ettirmek ve bunlarla kültürel alışverişi sürdürmek tüm taraflar için karşılıklı faydalar sağlıyor. Zaten biz de bu topluluklara “Kültür Diasporası” veya “Gönül Coğrafyası” adını vererek onları onurlandırdığımızı ve kendi vatandaşlarımız kadar değerli gördüğümüzü ifade etmek istiyoruz. Önemli bir kısmı soydaş ve kardeş ülkelerden gelen ve Türk üniversitelerinde Türkiye Bursları programı altında öğrenim gören uluslararası öğrenciler de işte bu ilişkilerin güçlendirilmesi amacının güçlü bir yansıması.

Azerbaycan Cumhuriyeti ile YTB ne gibi faaliyetler sürdürüyor? Azerbaycan Diaspora ile Çalışma Devlet Komitesi ve YTB`nin ortak ne gibi çalışmaları mevcuttur?

YTB Başkanı Eren: “Soydaş veya kardeş topluluklar” denilince Türkiye’nin aklına ilk gelen ülke Azerbaycan. Ortak köklere sahip tarihimizin ve kültürümüzün bileşenlerini hatırlamak ve ihya etmek amacıyla yaptığımız faaliyetler, YTB’nin çalışmalarının önemli bir kısmını oluşturmaktadır. İki ülkenin gençlerini eğitim, kültür ve tarih bilinci bakımından birbirlerine yakınlaştıracak çok sayıda faaliyette YTB’nin imzası bulunmaktadır. Bu faaliyetler; diasporadan eğitime, medyadan düşünce tarihi araştırmalarına kadar geniş bir yelpazede ilerlemektedir. Ayrıca faaliyetlerin hem akademik hem de sosyal bir yönü bulunmaktadır. Bunların yanı sıra YTB tarafından idare edilen ve tüm dünyadan uluslararası öğrencilerin üniversite eğitimi için yararlandıkları Türkiye Bursları programından Azerbaycanlı öğrenciler de çokça yararlanmakta ve kendilerini bireysel kariyerleri için hazırlarken, aynı zamanda iki ülkenin kardeşliğinin gelecekteki yollarını da döşemektedirler. Türkiye mezunu Azerbaycanlı öğrenciler, Türkiye Mezun Dernekleri aracılığıyla Türkiye Bursları kimliğini mezun olduktan sonra da gururla taşımakta ve iki ülke ilişkilerine büyük katkılar sunmaktadırlar. Diğer yandan, aynı zamanda bir diaspora kurumu olan YTB, Azerbaycan’ın diaspora kurumuyla bir anlaşma imzalamıştır. Bu noktada ‘‘Bir Milletin İki Diasporası Olmaz!’’ şiarıyla hareket etmeye gayret ediyoruz. Dolayısıyla da aramızda yoğun bir işbirliği var. Kaldı ki yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları ile Azerbaycanlı vatandaşlar çoğu zaman aynı ülkelerde bir arada bulunmaktadırlar ve bu ülkelerdeki diasporalarımızın bazı toplumsal meselelerde bir arada hareket etmeleri de arzu ettiğimiz bir şeydir. Kısacası YTB’nin tüm faaliyet alanlarının, Can Azerbaycan’a yönelik bir tarafı mutlaka bulunmaktadır.

Azerbaycan`dan kaç öğrenci YTB burslarından faydalanmaktadır? 2021 yılındaki Azerbaycan ziyaretiniz kapsamında Karabağ'da şehit ve gazi olan kahramanların aileleri için kurulan Yaşat Vakfı’nı ziyaret ettiniz. Karabağ Zaferi’nde şehit ve gazi olan kahramanların çocuklarına Türkiye Bursları kapsamında özel kontenjan ayrıldığını ifade ettiniz.

YTB Başkanı Eren: Azerbaycan, eğitim alanında da işbirliği yapmayı çok önemsediğimiz bir ülke. Geleceğimiz olan gençler, şimdiden eğitim vesilesiyle birbirlerini tanımalı düşüncesindeyiz. Türkiye Bursları kapsamında bu zamana kadar 6.000 civarında Azerbaycanlı gencimiz, kardeşimiz farklı düzey ve bölümlerde Türk üniversitelerinde eğitim almıştır. Bu vesile ile Azerbaycan’ın yetişmiş insan gücüne yaptığımız katkıyla onur duyuyor ve ülkemizde üniversite okuyan Azerbaycanlı öğrenci sayısının artmasını gönülden arzuluyoruz. Karabağ Zaferi’nde şehit ve gazi olan kahramanların çocuklarına da söz verdiğimiz gibi desteklerimiz sürmektedir.

Azerbaycan`ın 44 günlük mücadeleden sonra elde ettiği Karabağ zaferi hakkında düşünceniz nedir?

YTB Başkanı Eren: Karabağ Zaferi, adaletin yerine gelmesidir. Azerbaycan’ın hakkını geri alması ve barışı yeniden sağlamasının adıdır. Bu zafer, Türk dünyasındaki bir kopukluğu gidermiş, Türk dünyasının kanayan bir yarasını inşallah sonsuza dek sarmıştır. Dolayısıyla bu zafer, tüm Türk dünyasının övüncüdür. Cumhurbaşkanımız Sn. Recep Tayyip Erdoğan ve Cenap Prezident Sn. İlham Aliyev’in ‘‘Tek Millet İki Devlet’’ şuuruna yakışır şekilde ortaya koyduğu beraberlik kapsamında bizler de YTB olarak bu süreçte elimizden gelen tüm destekle Azerbaycan’ın yanında olduk. Nitekim Gence’de masum sivillerin şehit edilmesi üzerine de hemen heyetimle beraber Azerbaycan’a kardeşlerimize ziyaret gerçekleştirdik. Bu ziyarette yine Diaspora Komitesi ve Başkanı Dostum Fuad Bey ile de bir araya geldik.

Türkiye ve Azerbaycan arasında oluşturulan Ortak Medya Platformu iki ülke medyasının etkileşimi açısından önemli görülmektedir. Siz medya alanında Türkiye ile Azerbaycan`ın nasıl bir işbirliğini öngörüyorsunuz?

YTB Başkanı Eren: Medya herkesin malumudur ki günümüzde etkisi her geçen gün daha da artan bir alan. Özellikle dijital medya hayatımızda çok önemli bir yer tutuyor. Doğru bilginin etkili bir şekilde kitlelere ulaştırılması ise son derece stratejik bir hal almış durumda. Zira yapılan araştırmalar da gösteriyor ki maalesef sosyal medyada bir yanlışın yayılım hızı bir doğrunun yayılım hızının tam 6 katı! Biz de medya alanında gerçekleştirdiğimiz eğitimler ve diğer desteklerle hem Can Azerbaycan’ın hem de Türk dünyasının yanında olmaya gayret ediyoruz. Ayrıca Türkiye Bursları kapsamında medya alanında eğitim gören Azerbaycan’dan ve Türk dünyasından çok sayıda kardeşimiz de var. Yine vurgulamak gerekir ki bizim gibi kardeş ülkeler, dünyada veya bölgesinde olup bitenleri başka kaynaklardan almakla yetinmemeli, kendi de kaynak üretebilmelidir. Ve elbette bunları yorumlamak konusunda da kapasitesini daha da arttırmalıdır ki ben bu noktada iyi bir seviye yakalamaya başladığımızı düşünüyorum. Kaldı ki 44 günlük Vatan Muharebesi esnasında da Türk medyası ve kardeş Türkiye ve Azerbaycan halkı birlikte çok güzel bir enformasyon başarısı örneği gösterdi ve gelişmeleri dünya kamuoyu ile anlık, doğru bir şekilde paylaştı.

Türkiye Azerbaycan ilişkilerinin dünyada benzeri yok. İki ülke arasındaki alakalar işbirliğinin ötesinde, kardeşlik, dayanışma ve ittifak haline geldi. Diğer Türk devletlerinde, Türk Devletleri Teşkilatında bu örneğin geliştirilmesinde sizce hangi adımlar atılabilir?

YTB Başkanı Eren: Bahsettiğiniz konuda, Türkiye ve Azerbaycan çok güzel bir örnek teşkil ediyor. Türk devletlerinin her şeyden önce insanî anlamda birbirlerini daha iyi tanımaları çok önemli. Birbirimizi hem daha fazla tanımamızı hem de ilişkilerimizi daha fazla geliştirmemizi sağlayacak alan da muhakkak eğitim alanıdır. Türk devletlerinin kendi aralarında gerçekleşen uluslararası öğrenci hareketliliği çok daha fazla hızlanmalı ve yoğunlaşmalıdır. Bu şekilde bir insan gücü kaynağı ile ekonomi, kültür, turizm, vb. kanallardaki olmazsa olmaz bağlantılarımızda da bir artış gözleneceğini umuyorum.